Nguồn gốc

Trên tờ TIME (thời báo) số ra ngày 28/12/1937 lần đầu tiên thuật ngữ "vũ khí hủy diệt hàng loạt" được đưa ra trong các bài báo nói về vụ ném bom tại Guernica của không quân Đức:

Điều này nói về vụ ném bom san phẳng Guernica mà trong đó tới 70% thị trấn bị thiêu hủy. Lúc đó vũ khí hạt nhân chưa hề tồn tại, song vũ khí sinh học đã được nghiên cứu, còn vũ khí hóa học đã được sử dụng rỗng rãi. Năm 1946, ngay sau các vụ Hiroshima và Nagasaki, Liên Hiệp Quốc đã đưa ra nghị quyết đầu tiên về vấn đề này. Đó là nghị quyết thành lập Ủy ban Năng lượng nguyên tử (tiền thân của Cơ quan Năng lượng nguyên tử Quốc tế IAEA) và dùng các từ ngữ: "...vũ khí nguyên tử và mọi vũ khí khác có thể gây hủy diệt hàng loạt".

Từ đó, thuật ngữ "vũ khí WMD" được sử dụng rộng rãi trong cộng đồng kiểm soát vũ khí. Các thuật ngữ bộ 3 vũ khí nguyên tử, sinh học và hóa học (ABC) và sau đó là bộ 3 vũ khí hạt nhân, sinh học và hóa học (NBC) dần dần được đưa ra. Công ước về vũ khí sinh học và độc tố năm 1972 đã dứt khoát đưa các vũ khí sinh học và vũ khí hóa học vào hàng vũ khí WMD: "Tin chắc tầm quan trọng và tính cấp bách của việc loại trừ khỏi kho vũ khí của các quốc gia, thông qua những biện pháp hữu hiệu, những vũ khí hủy diệt hàng loạt nguy hiểm như những vũ khí sử dụng các tác nhân hóa học và vi trùng".

Thời Chiến tranh lạnh

Thuật ngữ WMD đã bị sử dụng lệch lạc từ đầu Chiến tranh Lạnh (chủ yếu để chỉ vũ khí hạt nhân) cho đến tận năm 1990. Sau đó, trong Chiến tranh Vùng Vịnh 1991, nó đã được chính giới và giới truyền thông đại chúng cải tử hoàn sinh và sử dụng phổ biến, mặc dù có hơi hướng khá lỗi thời. Nó được sử dụng suốt những năm 90 khi đề cập tới yêu cầu tiếp tục trừng phạt và ngăn chặn Iraq bằng quân sự. Thuật ngữ vũ khí WMD, gộp vũ khí thuộc những phạm trù rất khác nhau thành 1 nắm (vũ khí hóa học và vũ khí sinh học khác hẳn vũ khí hạt nhân) về cơ bản là 1 cách dùng từ mang tính chính trị chứ không phải là quân sự, và có thể nhất trí rằng việc sử dụng thuật ngữ WMD trong giai đoạn 1990-2003 rõ ràng là nhằm vào các mục đích chính trị. Cách dùng từ này đạt đến đỉnh cao với cuộc khủng hoảng giải trừ vũ khí Iraq năm 2002 về sự tồn tại của vũ khí hủy diệt hàng loạt tại Iraq, cái đã trở thành lý lẽ chính của Mỹ trong cuộc chiến tranh Iraq 2003. Do sử dụng quá nhiều, hội phương ngữ Hoa Kỳ đã bầu chọn WMD là từ của năm[3] vào năm 2002. Và trong năm 2003, đại học bang Lake Superior đã bổ sung thuật ngữ WMD vào danh mục các thuật ngữ bị tẩy chay do "sử dụng sai, lạm dụng và nói chung là vô dụng"[4].